تفاوت ترمز کاسه ای و دیسکی در چیست؟

آیا می‌دانید آیا می‌دانید تفاوت ترمز کاسه ای و دیسکی در چیست؟ سیستم ترمز یکی از مهمترین اجزای ایمنی خودرو محسوب می‌شود که وظیفه کاهش سرعت و توقف خودرو را بر عهده دارد. عملکرد صحیح و به موقع این سیستم در شرایط مختلف رانندگی، به ویژه در مواقع اضطراری، می‌تواند از بروز حوادث ناگوار و خسارات جانی و مالی جلوگیری کند. در طول تاریخ صنعت خودرو، انواع مختلفی از سیستم‌های ترمز ابداع و توسعه یافته‌اند که از جمله آن‌ها می‌توان به ترمزهای کاسه‌ای و دیسکی اشاره کرد. هر یک از این دو نوع ترمز دارای ساختار، عملکرد و مزایا و معایب خاص خود هستند که باعث می‌شود برای کاربردهای مختلف مناسب باشند. مقایسه ترمز دیسکی و کاسه ای در طراحی و مواد بکار رفته در ساخت این دو نوع ترمز، به طور مستقیم بر کارایی، دوام و هزینه نگهداری آن‌ها تأثیر می‌گذارد.

بیشتر بخوانید: راهنمای خرید زانتیا دست دوم و نکات مهم

در مورد مقایسه ترمز دیسکی و کاسه ای می‌توان گفت ترمز کاسه‌ای نوعی سیستم ترمز است که در گذشته به طور گسترده در خودروها استفاده می‌شد، اما امروزه بیشتر در چرخ‌های عقب برخی خودروها کاربرد دارد. در ترمز کاسه‌ای، یک کاسه فلزی توخالی به محور چرخ متصل است. وقتی راننده پدال ترمز را فشار می‌دهد، لنت‌های ترمز که به صورت داخلی در این کاسه قرار دارند، به دیواره داخلی کاسه فشرده شده و اصطکاک ایجاد می‌کنند. این اصطکاک باعث می‌شود چرخ‌ها کند شده و در نهایت خودرو متوقف شود. ترمزهای کاسه‌ای ساختار ساده‌ای دارند و هزینه تولید آن‌ها کمتر است، اما در مقایسه با ترمزهای دیسکی، عملکرد آن‌ها در شرایط سخت مانند ترمزگیری‌های مکرر و در دماهای بالا ضعیف‌تر است.

از طریق مقایسه ترمز دیسکی و کاسه ای می‌توان درک کرد ترمز کاسه‌ای، علی‌رغم اینکه امروزه به اندازه ترمزهای دیسکی رایج نیست، همچنان مزایای خاص خود را دارد.
هزینه تولید پایین‌تر: ساختار ساده‌تر ترمز کاسه‌ای منجر به کاهش هزینه‌های تولید می‌شود.

• دوام بالا: قطعات تشکیل‌دهنده ترمز کاسه‌ای به طور کلی از دوام بالایی برخوردار هستند و کمتر در معرض سایش و پارگی قرار می‌گیرند.
• خود تمیز شوندگی: در حین ترمز گیری، لنت‌های ترمز کاسه‌ای به صورت خودکار تمیز می‌شوند و ذرات گرد و غبار و آلودگی از روی آن‌ها زدوده می‌شود.
• مقاومت در برابر خوردگی: به دلیل قرارگیری در محیطی بسته، قطعات داخلی ترمز کاسه‌ای کمتر در معرض رطوبت و مواد خورنده قرار می‌گیرند و در نتیجه عمر مفید بیشتری دارند.
• نصب آسان‌تر: به دلیل ساختار ساده، تعمیر و تعویض قطعات ترمز کاسه‌ای نسبت به ترمزهای دیسکی آسان‌تر و کم‌هزینه‌تر است.

ترمزهای کاسه‌ای به غیر از مزایایی که دارند، معایبی نیز دارند که باعث شده‌ در خودروهای مدرن جای خود را به ترمزهای دیسکی بدهند. یکی از مهم‌ترین معایب ترمز کاسه‌ای، گرمای بیش از حد آن‌ها در شرایط ترمزگیری شدید است. این گرما باعث کاهش کارایی لنت‌های ترمز و کاهش قدرت ترمز گیری می‌شود. همچنین، ترمزهای کاسه‌ای نسبت به رطوبت و گرد و غبار حساس‌تر هستند و عملکرد آن‌ها در شرایط آب و هوایی بد کاهش می‌یابد. علاوه بر این، ترمز کاسه‌ای به دلیل ساختار بسته، امکان تهویه و خنک‌سازی مناسب را نداشته و در نتیجه احتمال قفل شدن ترمزها در شرایط خاص افزایش می‌یابد. به همین دلایل، ترمزهای دیسکی به دلیل عملکرد بهتر و ایمنی بالاتر، به عنوان گزینه برتر در خودروهای مدرن انتخاب می‌شوند.

ترمز کاسه‌ ای از یک کاسه فلزی توخالی تشکیل شده که به محور چرخ متصل است. در داخل این کاسه، دو لنت ترمز قرار دارند که به صورت دایره‌ای اطراف کاسه را فرا گرفته‌اند. هنگامی که راننده پدال ترمز را فشار می‌دهد، نیرویی به لنت‌ها وارد شده و آن‌ها را به دیواره داخلی کاسه فشار می‌دهد. این فشار باعث ایجاد اصطکاک شدیدی بین لنت‌ها و سطح داخلی کاسه می‌شود. اصطکاک تولید شده، انرژی جنبشی چرخ‌ها را به گرما تبدیل کرده و در نتیجه سرعت چرخش آن‌ها کاهش یافته و خودرو متوقف می‌شود. سیستم اهرمی یا هیدرولیکی، نیروی پای راننده را تقویت کرده و به لنت‌ها منتقل می‌کند تا نیروی اصطکاک لازم برای توقف خودرو ایجاد شود.

با توجه به تفاوت ترمز کاسه‌ای و دیسکی می‌توان گفت که ترمز دیسکی یکی از رایج‌ترین سیستم‌های ترمز در خودروهای مدرن است که عملکردی بسیار بهتر نسبت به ترمزهای کاسه‌ای ارائه می‌دهد. در این سیستم، یک دیسک فلزی تخت و چرخان به محور چرخ متصل شده است. لنت‌های ترمز در دو طرف این دیسک قرار دارند و هنگامی که راننده پدال ترمز را فشار می‌دهد، با نیروی هیدرولیکی به دیسک فشرده می‌شوند. اصطکاک ایجاد شده بین لنت‌ها و دیسک چرخان، انرژی جنبشی چرخ‌ها را به گرما تبدیل کرده و باعث کاهش سرعت و توقف خودرو می‌شود. دیسک‌های ترمز معمولاً از چدن یا فولاد ضد زنگ ساخته می‌شوند و لنت‌های ترمز نیز از مواد خاصی تهیه می‌شوند تا حداکثر اصطکاک و عمر مفید را داشته باشند.

ترمز دیسکی به دلیل ساختار و عملکرد خاص خود، دارای مزایای متعددی نسبت به ترمزهای کاسه‌ای است.

• خنک‌شدن سریع‌تر: دیسک‌های ترمز به دلیل سطح تماس بیشتر با هوا، سریع‌تر خنک می‌شوند که باعث حفظ عملکرد ثابت ترمز در شرایط سخت و جلوگیری از کاهش قدرت ترمز گیری می‌شود.
• عملکرد بهتر در شرایط سخت: ترمزهای دیسکی در شرایط آب و هوایی مختلف، مانند بارندگی و برف، عملکرد بهتری دارند و کمتر تحت تأثیر رطوبت و آلودگی قرار می‌گیرند.
• نیروی ترمز گیری بیشتر: به دلیل سطح تماس بیشتر لنت‌ها با دیسک، نیروی ترمزگیری در ترمزهای دیسکی بیشتر است و خودرو سریع‌تر متوقف می‌شود.
• کنترل بهتر خودرو: ترمزهای دیسکی به دلیل پاسخگویی بهتر، کنترل خودرو را در هنگام ترمزگیری بهبود می‌بخشند و احتمال قفل شدن چرخ‌ها را کاهش می‌دهند.
• قابلیت ارتقاء: سیستم‌های ترمز دیسکی قابلیت ارتقاء با فناوری‌های جدیدتر مانند سیستم‌های ترمز ضد قفل (ABS) و توزیع الکترونیکی نیروی ترمز (EBD) را دارند که موجب افزایش ایمنی خودرو می‌گردد.
• عمر طولانی‌تر لنت‌ها: به دلیل ساختار دیسک‌ها، لنت‌های ترمز دیسکی عمر طولانی‌تری دارند و نیاز به تعویض کمتری دارند.

با وجود تمام مزایایی که ترمزهای دیسکی دارند، نمی‌توان از برخی معایب آن‌ها چشم‌پوشی کرد. یکی از این معایب، هزینه بالاتر تولید و تعمیر آن‌ها نسبت به ترمزهای کاسه‌ای است. دیسک‌ها و لنت‌های ترمز دیسکی معمولا قیمت بیشتری نسبت به قطعات مشابه در ترمزهای کاسه‌ای دارند. همچنین، در صورت ساییدگی بیش از حد دیسک‌ها، نیاز به تعویض کامل آن‌ها وجود دارد که هزینه‌بر است. از دیگر معایب ترمزهای دیسکی می‌توان به حساسیت بیشتر آن‌ها به آلودگی و زنگ‌زدگی اشاره کرد. در صورتی که دیسک‌ها به طور مرتب تمیز نشوند، عملکرد آن‌ها کاهش یافته و احتمال ایجاد لرزش در هنگام ترمزگیری افزایش می‌یابد. علاوه بر این، در شرایط آب و هوایی بسیار سرد، ممکن است رطوبت و یخ روی دیسک‌ها یخ زده و عملکرد ترمز را تحت تأثیر قرار دهد.

ترمز دیسکی، سیستم ترمز رایجی است که در خودروهای مدرن به کار می‌رود. یک دیسک فلزی تخت و چرخان به محور چرخ متصل است. لنت‌های ترمز در دو طرف این دیسک قرار دارند. با فشار دادن پدال ترمز، لنت‌ها به دیسک فشرده می‌شوند و اصطکاک شدیدی بین آن‌ها ایجاد می‌شود. این اصطکاک، انرژی جنبشی چرخ‌ها را به گرما تبدیل کرده و سرعت خودرو را کاهش می‌دهد. دیسک‌ها معمولاً از چدن یا فولاد ضد زنگ ساخته می‌شوند و لنت‌ها نیز از مواد خاصی تهیه می‌شوند تا حداکثر اصطکاک و عمر مفید را داشته باشند. سیستم‌های ترمز دیسکی اغلب با سیستم‌های ترمز ضد قفل (ABS) و توزیع الکترونیکی نیروی ترمز (EBD) ترکیب می‌شوند تا کنترل خودرو در هنگام ترمزگیری بهبود یابد.

بیشتر بخوانید: راهنمای خرید و قیمت روغن هیدرولیک زانتیا

براساس مقایسه ترمز دیسکی و کاسه‌ای باید بیان کرد ترمزهای دیسکی و کاسه‌ای دو نوع سیستم ترمز هستند که هر یک مزایا و معایب خاص خود را دارند. ترمز دیسکی از یک دیسک فلزی تخت و چرخان تشکیل شده که لنت‌های ترمز به آن فشرده می‌شوند و اصطکاک ایجاد می‌کنند. در مقابل، ترمز کاسه‌ای از یک کاسه فلزی توخالی تشکیل شده که لنت‌ها در داخل آن قرار دارند و با چرخش کاسه، اصطکاک ایجاد می‌شود. ترمزهای دیسکی به دلیل ساختار باز خود، خنک‌شدن بهتر، عملکرد بهتر در شرایط مرطوب، و قابلیت استفاده از سیستم‌های پیشرفته‌تر ترمز مانند ABS و EBD، به طور گسترده‌ای در خودروهای مدرن استفاده می‌شوند. در حالی که ترمزهای کاسه‌ای به دلیل ساختار بسته، حساسیت بیشتر به گرما و رطوبت و عملکرد ضعیف‌تر در شرایط اضطراری، بیشتر در خودروهای قدیمی‌تر یا در چرخ‌های عقب برخی خودروهای جدید استفاده می‌شوند.

سخن پایانی
در مقایسه ترمز دیسکی و کاسه‌ای، مشخص می‌شود که هر یک از این دو نوع ترمز از نظر مزایا و معایب با یکدیگر فرق دارند. تفاوت ترمز کاسه‌ای و دیسکی این است که ترمز کاسه‌ای با ساختار ساده و هزینه تولید پایین‌تر، مناسب خودروهای قدیمی‌تر و کاربردهای خاص هستند. در مقابل، ترمزهای دیسکی با عملکرد بهتر، ایمنی بالاتر و قابلیت‌های بیشتر، به عنوان استاندارد در خودروهای مدرن مورد استفاده قرار می‌گیرند. انتخاب نوع ترمز مناسب برای یک خودرو، به عوامل مختلفی از جمله نوع خودرو، شرایط کاربری، بودجه و اولویت‌های ایمنی بستگی دارد. با توجه به پیشرفت‌های تکنولوژی و افزایش ایمنی خودروها، انتظار می‌رود که در آینده نزدیک، ترمزهای دیسکی به طور کامل جایگزین ترمزهای کاسه‌ای شوند.